|
CEMENTERIO ALEMÁN, YUSTE
Tiene la muerte una medida exacta.
En línea, los túmulos recuerdan
los nombres y las fechas de los héroes.
La edad ignora cuándo
podría haber llegado el dulce fruto
final de la derrota.
Nada preserva, en cambio, la memoria
de aquellos que cayeron en combate.
Sus rostros son anónimos. Sus vidas,
hermosas y lejanas como el sueño
que habita las ciudades que dejaron.
Nos trae a este lugar una costumbre
de ausencia y de sosiego.
Hacia el sur, bajo el muro,
duermen viñas caídas
y a la sombra sin sombra de los viejos olivos
el silencio es solemne.
Con las últimas luces, la mirada se pierde,
luminosa de eterno.
De : Una oculta razón, 1991
MISTERIO DE LA LUZ
Para la luz regreso.
He dejado mi casa, y la serenidad.
Sólo ansío su fuego itinerante,
la curva minuciosa
que alumbra el pensamiento.
Mi vida es un viaje hacia su espíritu.
Fue en Grecia.
La luz era la misma que ahora asola
la fronda de castaños.
Supe entonces amarla. He comprendido
que todas las palabras la contienen.
El olor y el sonido que nos envuelve buscan
ser en ella. Vivimos
como luces y sombras que a un tiempo se erigen.
Llegué hasta aquí aceptando
su abierta primacía.
Cuando la edad se cumpla,
la aurora anunciará
el sol que me derribe.
De : Una oculta razón, 1991
FUENTE DE YUSTE
Fulgen al sol monedas que simulan moverse
por efecto del agua que señala verdosa
el fondo de la fuente.
Con un gesto mecánico, humedezco las manos.
Bailan juntos dos rostros.
Se abre empero el resorte
que desvela el recuerdo. La memoria ejercita
su medida estrategia y propone de súbito
devolvernos el tiempo.
Convertimos entonces la mirada en deseo
y su imagen da forma a una oscura presencia;
no por cierta, sabida.
Somos otros; los mismos. Confusión
o condena del que mira -ignorando-
a través de un espejo.
De : Ensayando círculos, 1995
PALABRAS PRIVADAS
Cuando parece
que nada ha de morir
y has poseído y has sido poseído
y fue un feliz momento pasajero
-el fuerte y la frontera-
y no hubo parte
que no fuera del otro ni mirada
capaz de mantenerse sometida
y la respiración era una suma
de falta y de abundancia
y nuestros cuerpos
furtivos y accesibles
e indistintos
y nuestra voz tu voz
y la mía ese eco
que ha partido de ti
dando alcance al deseo
y sentimos -o siento-
que pudiera cesar
porque acaso la vida
se ha cumplido en el gesto,
en tu espalda la luz dice adiós
y me urge
a buscar la verdad
emboscada que ha vuelto
para hacerme saber
que tan sólo fue un sueño.
De : Ensayando círculos, 1995
CIUDAD DE CENIZA
Una ciudad es todas las ciudades.
Cruzas el mismo andén, las avenidas
iguales y lejanas, tan inhóspitas
como esos edificios que proyectan
su luz vítrea y opaca en el asfalto.
Una ciudad es sólo un sentimiento
de euforia o de catástrofe, un círculo
que es suma de otros círculos
igual de fantasmales.
Es un azar, una ciudad; un tramo
entre dos direcciones de ida y vuelta,
y un idéntico fin y un mismo origen.
Con la mirada hundida, el paso rápido,
recorres sin cesar las mismas calles
que desoladas cercan tu destino.
De : Mecánica terrestre, 2002
MECÁNICA TERRESTRE
Lo mismo que una imagen
recuerda a alguna análoga
y una sombra a la fresca
humedad de otra estancia
y un olor a una escena
cercana por remota
y esta ciudad a aquélla
habitable y distante,
así, cuando la tarde
se hace eterna y es julio
todo expresa una múltiple,
inasible presencia,
y el agua es más que el filtro
de lo que fluye y pasa
y la luz más que el velo
que ilumina las cosas
y el viento más que el nombre
de una oscura noticia.
De : Mecánica terrestre, 2002
CARLOS V, YUSTE
Sé bien a qué he venido
hasta este lugar.
Su hermosura es inhóspita;
su ubicación, remota.
Es imposible concebir
que ahí fuera exista
el imperio que todos
me atribuyen.
No llegan a estos muros
los ruidos de la guerra,
ni se ven flamear
sobre el campo de batalla
jirones de banderas,
ni huelo ese olor acre
de lo que se corrompe
entre las ruinas.
Vengo hasta aquí
sin pertrechos apenas,
vencido y desarmado,
pero con la pesada carga
del recuerdo.
Por toda patria, este jardín.
Mis fronteras son ya
las de este claustro
y mis océanos
las aguas sosegadas
de este estanque.
Soy ante la muerte
un muerto más,
abatido entre escombros
como un viejo reino.
Sobre la mesa,
los mapas, los relojes;
esos emblemas
precarios -por humanos-
de lo que es el espacio
y es el tiempo.
De : Mecánica terrestre, 2002
PUENTE DE ALCÁNTARA
A Serafín Portillo
Soy un hombre que mira un viejo puente.
Lo he visto tantas veces... sin embargo,
sólo ahora es real.
Cuando, al atravesarlo, piso losas
gastadas por el tiempo
y compruebo, con vértigo, la altura
que salvan sus arcadas sobre el tajo,
mi voluntad se sobrecoge.
A ras de superficie, un pájaro planea.
Su sombra se refleja, fugaz, en la corriente.
Presiento la caída del cuerpo de un suicida
que se arroja veloz contra las aguas.
Flota luego un cadáver. Lleva ropajes pardos.
Su dolor era antiguo, como el mundo.
Del fondo de otro río,
el del olvido,
emerge mi memoria transformada.
Inedito
JARDÍN DE MORILLE
A María José y Jesús Málaga
Aquí dentro, cercados
por el muro de piedra que rodea el jardín.
Descalzos en la hierba. La mirada
perdida tras las copas de los árboles:
el magnolio, la acacia, el castaño, el laurel.
Reunidos, a resguardo
de los tórridos vientos que transporta el verano.
A salvo de la luz que ilumina inclemente
la sed de estos desiertos mesetarios.
No somos, en verdad,
sino cuatro personas que conversan con calma
y al hacerlo se sienten confortadas por ello.
Amigos que celebran el don de su lenguaje.
Sólo hombres y mujeres
que evocan mientras hablan misterios inefables
y claras evidencias.
Que conjuran sus miedos al nombrar lo indecible.
Sólo gente que tiembla cuando enuncia en voz alta
palabras tan gastadas como amor, vida o muerte.
Inedito
TORRE TAVIRA
A Susi y Fernando T. Pérez
Miras alrededor como si el mundo
pudiera reducirse a lo que observas
desde este torreón que bate el viento.
Te rodean dos mares: uno de agua
y el otro de azoteas, separadas
por el raso trazado de las calles.
El de agua es un mar de brumas blancas.
El de las azoteas toma el tono
de ropas que se orean al levante.
La luz de atardecida mancha todo
de un incierto color tostado y ocre.
La ciudad es un círculo cerrado
salpicado de torres y de árboles.
A lo lejos, la estela de algún barco
que vuelve o que se va por la bahía
te invita a repasar tu singladura:
en la cámara oscura ves a otro
repetir tu viaje hacia la nada.
Inedito
BRUJAS
EL mundo se despliega esta mañana
como si fuera una ciudad.
Lo recorres sin prisa en una barca
que desliza su casco de madera
por serenos canales de aguas negras.
Flotan, aquí y allá, hojas caídas.
Señales, con razón, de acabamiento.
De conventos y casas y palacios
se descuelgan ventanas misteriosas.
Imposible saber qué es lo que ocultan
los encajes de Flandes que las guardan.
Se sabe de la gente que allí vive
por los tiestos que adornan sus alféizares.
Cuando cruzas los puentes,
los ruidos se amortiguan y en lo oscuro
la piedra de humedades se disfraza.
El que hoy comenzaste es un raro viaje
por el río del tiempo.
La mañana sería la de un día cualquiera
si no fuera la única del principio del mundo.
El trayecto ha durado lo que dura una vida.
A espaldas de la luz, se alza la torre
donde el reloj parado del presente
marca tu hora.
De : Lugares del otoño, 2005
|
DUITSE BEGRAAFPLAATS, YUSTE
De dood heeft een precieze afstand.
In het gelid brengen de terpen de namen
en de datums van de helden in herinnering.
De leeftijd weet niet wanneer
de uiteindelijke zoete vrucht van de ondergang
had kunnen komen.
Niets daarentegen behoedt de herinnering
van degenen die vielen in de strijd.
Hun gezichten zijn anoniem, hun levens
schoon en ver gelijk de droom
die de steden bewoont die zij verlieten.
Ons brengt een gewoonte van afwezigheid
en van rust naar deze plaats.
Richting zuid, onder aan de muur,
slapen gevallen wijnstokken
en in de schaduw zonder schaduw van de oude olijfbomen
is de stilte plechtstatig.
Bij het laatste licht loopt je blik verloren,
lichtgevend van eindeloosheid.
MYSTERIE VAN HET LICHT
Voor het licht keer ik weer.
Mijn huis heb ik verlaten en de sereniteit.
Alleen verlang ik naar zijn reizend vuur,
de minutieuze curve
die de gedachte verlicht.
Mijn leven is een reis naar zijn geest.
Ik was in Griekenland.
Het licht was hetzelfde als dat wat nu
de bladeren van de kastanjes verzengt.
Toen wist ik het te beminnen. Ik heb begrepen
dat alle woorden het bevatten.
De geur en de klank die ons omhult zoeken
in het licht te staan. We leven als licht
en schaduw die op een bepaald ogenblik rechtop gaat staan.
Tot hier kwam ik in de aanvaarding
van zijn openlijke oppermacht.
Wanneer de leeftijd bereikt is
zal de morgen de zon aankondigen
die mij zal neerslaan.
FONTEIN IN YUSTE
In de zon blinken munten die schijnen te bewegen
door het effect van het water dat groenig de bodem
van de fontein aangeeft.
Met mechanisch gebaar maak ik mijn handen nat.
Twee gezichten dansen samen.
De veer springt open evenwel
die de herinnering onthult. Het geheugen gebruikt
zijn strategisch middel en stelt plots voor
om ons de tijd terug te brengen.
Dan zetten we onze blik om in verlangen
en zijn beeld geeft vorm aan een donkere aanwezigheid;
niet heel zeker gekend.
Wij zijn anderen, dezelfden. Verwarring
of veroordeling van wie - zonder het te weten -
dwars door de spiegel kijkt.
WOORDEN, PRIVÉ
Wanneer het blijkt
dat niets zal moeten sterven
en dat je hebt bezeten en was bezeten
en dat het een gelukkig voorbijgaand ogenblik was
- de sterke man en de grens -
en dat er geen deel was
dat niet de ander toebehoorde noch een blik
in staat om onderworpen te blijven
en dat de ademhaling een som was
van fout en overvloed
en onze lichamen
vluchtig en toegankelijk
en onduidelijk
en onze stem jouw stem
en de mijne deze echo
die van jou uitging
en het verlangen bereikbaar maakte
en dat wij voelden - of ik voelde -
dat het kon ophouden
omdat allicht het leven
in het gebaar voltooid was,
zegt het licht vaarwel achter je rug
en zet me aan
om de verdekte waarheid
op te zoeken die is teruggekeerd
om me te laten weten
dat het alleen een droom was.
STAD VAN AS
Een stad is alle steden.
Je kruist hetzelfde perron, de gelijke
en verre boulevards, zo ongastvrij
als die buildings die hun gefilterd
en mat licht op het asfalt projecteren.
Een stad is enkel het gevoel
van euforie of catastrofe, een cirkel
die de som is van andere cirkels
die even spookachtig zijn.
Een toeval is het, een stad; een traject
tussen twee richtingen van gaan en komen,
en een identiek einde en een zelfde begin.
Met verzonken blik, met haastige stap,
doorloop je zonder ophouden dezelfde straten
die desolaat je noodlot afrasteren.
AARDSE MECHANICA
Zoals een beeld doet denken
aan een analogie
en een schaduw aan frisse
vochtigheid van een andere kamer
en een geur aan een tafereel
dichtbij omdat het ver weg is
en deze stad aan die andere
bewoonbare en afgelegen,
zo, wanneer de middag eeuwig
wordt en het is juli
drukt alles een meervoudige,
onbereikbare aanwezigheid uit,
en het water is meer dan het filter
van wat vloeit en voorbijgaat
en het licht meer dan de sluier
die de zaken verlicht
en de wind meer dan de naam
van enig obscuur nieuws.
KAREL V, YUSTE
Ik weet waarom ik kwam
naar deze plek.
Ongastvrij is haar schoonheid;
haar vestiging afgelegen.
Onmogelijk je voor te stellen
dat hier buiten het imperium
bestaat dat iedereen
mij toeschrijft.
Geluid van oorlog komt
niet tot deze muren,
het flapperen van
flarden wimpels boven
het slagveld zie je niet,
ik ruik de bitse geur
niet van wat bederft
tussen het puin.
Schier zonder uitrusting
kom ik tot hier,
verslagen en ontwapend,
maar met de zware last
van de herinnering.
Mijn hele vaderland is deze tuin.
Mijn grenzen zijn slechts
deze van het klooster,
mijn wereldzeeën
het rustige water
van deze vijver.
Tegenover de dood
ben ik een dode meer,
gesloopt onder het puin
als een oud koninkrijk.
Over de tafel,
de landkaarten, horloges;
deze onvaste
zinnebeelden - ach, menselijk -
van wat de ruimte is
en wat de tijd.
BRUG VAN ALCÁNTARA
Voor Serafín Portillo
Ik ben een man die naar een oude brug kijkt.
Ik zag ze herhaalde malen... en toch,
alleen nu is ze reëel.
Als ik, bij het oversteken, op door de tijd
versleten stenen stap
en duizelig de hoogte vaststel
die haar bogen over de kloof spannen,
dan schrikt mijn wil enorm.
Langs de oppervlakte zweeft een vogel.
Zijn schaduw ligt weerkaatst, vluchtig, in de stroom.
Ik voorvoel de val van het lichaam van een zelfmoordenaar
die zich met snelheid naar het water stort.
Daarna drijft er een lijk. Het draagt grauwe kleren.
Zijn leed was oud, gelijk de wereld.
Uit de diepte van een andere rivier,
die der vergetelheid,
duikt mijn geheugen op in andere vorm.
TUIN IN MORILLE
Voor María José en Jesús Málaga
Hier binnen, omgeven
door de stenen muur die de tuin insluit.
Blootsvoets in het gras. De blik
verloren voorbij kruinen van bomen:
magnolia, acacia, kastanjelaar, laurier.
Tezamen, beschut
tegen de hete wind die de zomer meedraagt.
Buiten het licht dat onbarmhartig de dorst
van deze woestijnen op de hoogvlakte beschijnt.
Eigenlijk zijn wij
niet meer dan vier mensen die rustig converseren
en die er zich zodoende door bemoedigd voelen.
Vrienden die de gave van hun taalgebruik vieren.
Alleen maar mannen en vrouwen
die bij het spreken onzegbare mysteries oproepen
en heldere zekerheden,
die hun angsten bezweren door het onnoembare te noemen,
alleen maar mensen die beven als ze luidop woorden
uitspreken zo versleten als liefde, leven of dood.
TAVIRA TOREN
Voor Susi en Fernando T. Pérez
Je kijkt rondom je alsof je de wereld
kon beperken tot wat je observeert
vanaf de toren waar de wind op beukt.
Twee zeeën omgeven je: één van water,
de ander van dakterrassen, gescheiden
door vlakte die met straten is doorstreept.
Die van water is een zee van witte nevels.
Die van de dakterrassen krijgt de kleur
van kleren die gaan luchten in het oosten.
Het licht van schemering bezoedelt alles
met onbesliste kleur gebruind en oker.
De stad is een gesloten cirkel die
met torens en met bomen is bespat.
Ver ginder nodigt het spoor van een boot
die langs de haven weerkeert of vertrekt
je uit je toer nog eens te overlopen:
in de donkere kamer zie je een ander
je reis herdoen de kant op van het niets.
BRUGGE
Vanmorgen plooit de wereld open
als was hij een stad.
Zonder haast doorkruis je hem in een bootje
dat zijn houten romp langs kalme kanalen
met zwart water laat glijden.
Er drijven hier en daar gevallen blaren.
Tekens natuurlijk van voltooiing-dood.
Van kloosters en huizen en paleizen
komen geheimzinnige ramen los.
Onmogelijk te weten wat het verborgen houdt,
het Vlaamse kantwerk dat de ramen dekt.
Je weet wat over de mensen die hier wonen
aan de bloempotten die hun vensterbanken sieren.
Als je onder de bruggen door vaart
verstillen de geluiden en in het donker
vermomt de steen zich door de vochtigheid.
Het is een vreemde reis die je vandaag begon
langs de stroom van de tijd.
De morgen was er een van een onverschillige dag geweest
als het niet de enige was van het begin van de wereld.
Het traject had de duur van de duur van een leven.
Aan de rugzijde van het licht rijst de toren op
waar de stilstaande klok van het nu
je uur aanwijst.
|